🧩 Wesele Jako Dramat Narodowy

Rachel - charakterystyka. Rachel jest córką żydowskiego karczmarza. Jest kobietą zafascynowaną młodopolską kulturą, zwłaszcza poezją. Dostrzega to Poeta i próbuje z nią romansować. Mimo, że pochodzi z Bronowic, to jest przedstawicielką inteligencji. Ojciec – Żyd Mosiek - przedstawia ją jako kobietę wyemancypowaną:
Wesele jako dramat narodowy. Dramat Wyspiańskiego należy do kanonu najważniejszych utworów literatury polskiej, zakotwiczony jest bowiem głęboko w przestrzeni "przeklętych" polskich mitów narodowych. Z tego też względu stanowi w pewnym sensie tekst zamknięty, mało czytelny dla kogoś, kto nie zna i nie rozumie naszej historii, tradycji, mentalności polskich odwiecznych problemów związanych z marzeniami o upragnionej wolności. Dowodem na swoistą hermetyczność dramatu może być nieco komiczna opinia amerykańskiego krytyka, który po obejrzeniu spektaklu w teatrze stwierdził, iż niezwykle dziwna to sztuka, a szczególne zdumienie wzbudził jakiś "wiecheć ze słomy", który biegał po scenie nie wiadomo z jakiego powodu. Recepcja dramatu jest zadaniem niełatwym, obliczonym na pracę intelektualną odbiorcy i jego erudycję. O czym należy pamiętać podczas lektury dramatu? Nie oczekujcie utworu o charakterze obyczajowym, z tradycyjną akcją realistycznymi tylko postaciami, na co wskazywałby tytuł. Zwróćcie uwagę na podział dramatu na trzy części, różnorodność scenerii, jaka im towarzyszy, wielość konwencji literackich, status postaci i ich wzajemne relacje. "Wesele" to utwór niezwykły, nie bez powodu przecież "cała Młoda Polska posiwiała", kiedy to po raz pierwszy został wystawiony na deskach krakowskiego teatru. Dynamiczny, rozśpiewany, migoczący tysiącem barw i dźwięków za chwilę staje się posępny, dostojny, hipnotyczny, to znów satyryczny, komiczny, a zarazem podniosły, pełen zawiłych symboli i postaci przecież nie z tego świata. Przygotujcie się na prawdziwy koncert fantastyki wymieszanej z realizmem, obyczajem, polityką, na koncert, który może przyprawić o zawrót głowy. Co zapamiętać o konstrukcji dramatu? Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że "Wesele" jest efektem eksperymentów, jakie zaistniały w teatrze europejskim w czasie Wielkiej Reformy, której twórcą był Edward GordonCraig. Utwór Wyspiańskiego wyrasta również z tradycji dramatu muzycznego Richarda Wagnera, realizuje bowiem modernistyczną zasadę dramatu jako syntezy sztuk". łączy warstwę słowną z elementami malarstwa, muzyki, architektury. Należy również pamiętać o dwuplanowej konstrukcji dramatu współistnienia planu realistycznego i symboliczno-wizyjnego. Obydwa są jednakowo ważne: pierwszy prezentuje obraz polskiego społeczeństwa w sposób satyryczno - komediowy, drugi wkracza w złożoną problematykę polskiej mitologii, nadaje utworowi charakter podniosłego misterium narodowego. Kto występuje w utworze? Postaci zgromadzone w bronowickiej chacie różni status ontologiczny Są tu osoby realne, z krwi i kości, których prototypami byli autentyczni inteligenci, artyści wywodzący się ze środowiska krakowskiej awangardy, przyjaciele, rodzina Lucjana Rydla. Tak więc Gospodarz to Włodzimierz Tetmajer, malarz krakowski, pierwszy wyznawca ludomanii, brat sławnego barda pokolenia Kazimierza, który w utworze występuje jako Poeta. Dziennikarzem jest Rudolf Starzewski, redaktor konserwatywnego pisma "Czas". Radczyni to profesorowa Domańska, ciotka Lucjana Rydla. Zosia i Haneczka to siostry Pareńskie, córki znanego krakowskiego lekarza. Prototypem Gospodyni była Hanna Mikołajczykówna, Panna Młoda zaś to jej siostra Jadwiga. Rachela w rzeczywistości nazywała się Pepa Singer i, jak pisze Boy-Żeleński, ta córka żydowskiego karczmarza była zupełnie przeciętną niczym się nie wyróżniającą dziewczyną. Mamy również w utworze gości z zaświatów, tajemniczych, posępnych, zaproszonych na ucztę weselną, gości dobrze znanych z historii: Stańczyka- błazna Zygmunta Starego, Wernyhorę — ukraińskiego poetę, rzecznika pojednania, malarza de Laveaux - tragicznego kochanka Marysi. To właśnie oni pojawiają się na chwilę, wypowiadają swoje kwestie i znikają tak nagle jak się pojawili. Czym jest I akt? Szopką polityczną? Komedią obyczajową? Dramatem narodowym? Poematem lirycznym? Wielość konwencji, jaka występuje w I akcie nie pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie patos miesza się tu z groteską, tragizm z komizmem, liryzm z satyrą, ciętym replikom towarzyszą poetyckie wyznania Racheli i Poety. Zbudowany z krótkich, ostrych dialogów prezentuje obraz społeczeństwa polskiego, a raczej jego karykaturę. Dialogi w sposób wyrazisty ujawniają ze chłopomania jest wielką mistyfikacją, tak naprawdę bowiem inteligenci i chłopi zgromadzeni w roztańczonej bronowickiej chacie, żyją w dwóch odrębnych hermetycznych światach, nic tak naprawdę w rzeczywistości o sobie nie wiedząc. Ogarnięci pesymizmem i apatią inteligenci, zmęczeni polityką, znudzeni miastem i cywilizacją poszukują cichego ustronia, miejsca, gdzie nie istnieje historia. Pragną zobaczyć wieś bajecznie kolorową, taką jaką znają z literatury, z renesansowej chociażby tradycji, chcą spotkać prostych, szczerych ludzi. Rzeczywistość jednak "skrzeczy", dokonuje brutalnej weryfikacji mitu funkcjonującego w inteligenckiej świadomości. Wieś jest wprawdzie malownicza, egzotyczna, migotliwa, ale tylko od święta. Chłopi natomiast bynajmniej nie cierpią na kompleks niższości wobec miejskich panów, ale są świadomi swojego piastowskiego rodowodu, otwarci na świat, pełni entuzjazmu i energii. Chętnie oddaliby się sprawie narodowej, gdyby tytko zaistniała taka szansa. Dotknięta jednak melancholią smutkiem dekadencji inteligencja, niechętna jakiemukolwiek działaniu nie dostrzega w tej warstwie godnego kwestii niepodległościowej partnera, z przymrużeniem oka patrzy na jej słabości takie jak wybujały temperament, naiwne marzenia o bogactwie, przywiązanie do własności prywatnej. Ludomania okazuje się być tylko pozorem, odwieczny konflikt między panem a chłopem trwa, budowany jest mur wzajemnej nieufności, wrogości, niechęci. I chociaż trudno jednoznacznie określić konwencję I aktu to dość wyraźnie rysuje się intencje pisarza, jaką jest krytyka polskiego społeczeństwa — zwaśnionego, poróżnionego, nieodpowiedzialnego - takie jest bowiem gorzkie rozpoznanie Wyspiańskiego. Co rozgrywa się w akcie II? Romantyczny teatr mitów. Spektakl pełen czarów, dziwów, fantazji. Posępne i mroczne widowisko przypominające po części atmosferą seans spirytystyczny wyreżyserowany przez Rachelę, postać o duszy czułej i wrażliwej na piękno poezji. Nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z "romantycznym duchów obcowaniem". Wskazuje na to chociażby sceneria - w rozświetlonej jeszcze niedawna sali, do której dobiegały natarczywe przed chwilą dźwięki skocznej muzyki, zapada mrok, pali się tylko lampka naftowa, za oknem trwa listopadowa szaruga. Do dramatu wkracza warstwa symboli, fantazji zgodnie z zapowiedzią: co się komu w duszy gra co kto w swoich widzi snach… Jako pierwsze pojawia się widmo zmarłego kochanka, które nęka Marysię. Jest wspomnieniem dawnej, tragicznej miłości do zmarłego malarza de Laveaux. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że skądś znamy taki obraz literacki, przypomina on bowiem Mickiewiczowską balladę Romantyczność, dramatyczną historię Jasia i Karusi. Następnym gościem z zaświatów jest Stańczyk, który ukazuje się dziennikarzowi – wyznawcy tez krakowskiej szkoły historycznej, głoszącej dość kontrowersyjny program polityczny oparty na przekonaniu, że historia Polski była pasmem klęsk i niepowodzeń, a jedyną metodą postępowania w obecnej sytuacji Polski jest lojalizm i ugoda z zaborcą. Stańczyk – błazen Zygmunta Starego – wskrzesza czasy świętości Rzeczpospolitej Jagiellonów, jest znakiem jej potęgi i chwały, zadaje tym samym kłam tezom krakowskiej szkoły, jest wyrzutem sumienia dziennikarza, który przeżywa kryzys zaufania do ideologii własnego stronnictwa. Symbolem świetności dawnej Polski jest również Rycerz Czarny – bohater spod Grunwaldu, pojawiający się w postaci zjawy Poecie – dekadentowi, porażonemu niemocą, i owładniętemu melancholią. Zawisza Czarny jest symbolem jego rozterek wewnętrznych, znakiem siły i mocy, której brakuje Poecie. Do bronowickiej chaty przybywa również widmo upiorne, zbrukane krwią - to Jakub Szela - przywódca rabacji, podczas której polscy chłopi napadali na ziemiańskie dwory i urządzali rzeź polskiej szlachty. Odkryta zostaje haniebna karta polskiej historii zapewne po to, by wyjaśnić przyczyny wzajemnej niechęci inteligencji do chłopstwa, po części usprawiedliwić jej postępowanie funkcjonującym jeszcze żywo w pamięci obrazem rzezi galicyjskiej. Również haniebną postacią jest hetman Branicki, którego widmo ukazuje się Panu Młodemu. Zdrajca i sprzedawczyk, uczestnik Targowicy staje się symbolem wątpliwości Pana Młodego, żyjącego w poczuciu zdrady własnej warstwy poprzez małżeństwo z chłopką. Poczet zjaw zamyka widmo Wernyhory wróżbity ukraińskiego, rzecznika inteligencko chłopskiego pojednania. Z chwilą pojawienia się tej postaci rozpoczyna się w dramacie wątek narodowowyzwoleńczy, skonstruowany jednak nie w konwencji realistycznej, ale symbolicznej. Jak rozumieć symbole w dramacie? Jesteśmy świadkami prawdziwego symbolicznego teatru gestów i rekwizytów. Gdybyśmy odrzucili całą warstwę ukrytych znaczeń, otrzymalibyśmy dość prostą, może nieco bajkową historię o zagubieniu złotego rogu i letargicznym śnie bohaterów. Ale wymowa poszczególnych zdarzeń jest dużo głębsza i bardziej skomplikowana. Oto pierwszy symboliczny gest, któremu towarzyszy pierwszy rekwizyt - symbol: Wemyhora wręcza złoty róg Gospodarzowi, powołując go do misji politycznej. Złoty róg to symbol walki narodowo - wyzwoleńczej, on bowiem miał dać sygnał wzywający do powstania, gdy przyjdzie na to właściwy czas. Ale Gospodarz zapomina o odwiedzinach tajemniczego gościa i oddaje róg Jaśkowi, lekceważąc w ten sposób zadanie, jakie miał wypełnić. Jednocześnie Wernyhora gubi złotą podkowę, a w powszechnej świadomości podkowa jest znakiem szczęścia i jej strata źle wróży powodzeniu sprawy narodowej, z góry przesądzając o klęsce. Podkowę jednak znajduje Gospodyni i chowa ją na "zaś". Ten gest można odczytać w sposób niejednoznaczny albo jako znak chwiejności chłopskiej, pazerności albo jako zapowiedź szczęśliwego finału sprawy narodowej, który nadejdzie we właściwym czasie. Oto chłopi zgromadzeni o świcie przed kaplicą czekają na sygnał walki. Każdy trzyma w dłoni osadzoną na sztorc kosę - kolejny rekwizyt o wadze symbolu, który wskrzesza mit kosynierów spod Racławic i sugeruje, że roli chłopstwa w powstaniu pominąć nie można. Jasiek gubi jednak złoty róg, schylając się po czapkę z piór - oto młody chłopak nie sprostał zadaniu, zaprzepaścił szansę walki, bo uwiodły go kuszące marzenia o bogactwie, przedłożył prywatę nad sprawę powstania, okazując swoją niedojrzałość i brak odpowiedzialności. Władzę nad społecznością obejmuje chochoł. Jaka jest wymowa ostatniej sceny? Dramat kończy magiczny, somnambuliczny taniec bohaterów w rytm muzyki chochoła. To ostatni symboliczny gest "Wesela", wskazujący na marazm, bierność, apatię, ogólną niemoc polskiego społeczeństwa, pogrążonego w letargu, tańczącego taniec niewoli. Pojawia się symbolika zamkniętego kręgu, z którego nie sposób się wyrwać, symbolika zapowiedziana wcześniej przez motyw wirującej ćmy i motyw tańca: "raz do koła, raz dokoła". Reżyserem tej sceny jest chochoł, postać tajemnie - krzak róży zawinięty w słomę. Chochoł to symbol niewoli i niemocy, braku nadziei. Lecz słomę zdejmuje się na wiosnę, róża budzi się ze snu, rozkwita, czaruje urodą. W tej wieloznaczności symbolu znajdziemy więc trochę optymizmu, albowiem uruchamia tu autor mit agrany, mit o cykliczności przyrody, który sugeruje, że idea wyzwolenia odżyje znów we właściwym czasie.
Wesele jako dramat symboliczny Sztuka symboliczna , odwołując się do neoplatonizmu, filozofii hinduskiej oraz elementów filozofii Carla du Prela, A. Schopenhauera i in. uznawała, że dostępny człowiekowi świat materialny jest jedynie złudzeniem czymś, co przemija.
Stanisław Wyspiański w Weselu dokonał bolesnej, bo dotykającej sedna polskich problemów, analizy społeczeństwa przełomu XIX i XX wieku. Zebrał pulę narodowych mitów, które zamiast dawać nadzieję i motywować do działania, mamiły i stopowały chęć podjęcia walki. Powiedział im „sprawdzam” i to, co zobaczył, zawarł w dramacie, który do dzisiaj budzi przez to wiele kontrowersji. Mało jest w literaturze polskiej podobnych rozliczeń, dlatego też tak bardzo warto pochylić się nad przesłaniem Wesela. Zestaw polskich mitów narodowych pod koniec XIX wieku składał się w zasadzie wyłącznie z pojęć związanych z walką o niepodległość. Wciąż żywe były echa powstań listopadowego i styczniowego ze wszystkimi ich konsekwencjami, wciąż wspominano tragedię rozbiorów i insurekcję Kościuszkowską, wciąż obficie cytowano Mickiewicza i Słowackiego i z pobłażliwym dystansem odnoszono się do Prusa czy Orzeszkowej. Dopiero co w świadomości Polaków zagościła Sienkiewiczowska trylogia wprasowując w polską świadomość bohaterskie archetypy, które przetrwały w nich do dziś. Przekonano się już, że wszystkie te wyobrażenia nie mają racji bytu, lecz wciąż nie udawało się zastąpić im czymkolwiek innym. By spróbować cokolwiek zmienić, trzeba było się z owymi mitami mitem, który upada w Weselu jest ten, który mówi o przywódczej roli szlachty-inteligencji w społeczeństwie polskim. Mieszczaństwo jest tutaj przedstawione jako klasa pogrążona w chorobliwym marazmie, pesymizmie, dekadencji i duchowej pustce. Inteligenci boją się odpowiedzialności zorganizowania powstania. Wolą nurzać się w poczuciu beznadziei, jałowości życia, wolą godzić się z przegraną. Podobnie jest z mitem bohaterskich chłopów-kosynierów spod Racławic. Chłopi w Weselu co prawda odznaczają się prostą miłością do ojczyzny i nie boją się mówić o swojej chęci do walki w jej obronie, ale koniec końców okazuje się, że nie potrafią sami zorganizować się do powstania, wolą nurzać się w pijatykach i sąsiedzkich awanturach. Elementem rozliczania się z mitami narodowymi są również zjawy, które pojawiają się na weselu w Bronowicach. Na przykład duch Rycerza, czyli Zawiszy Czarnego, który symbolizuje polskiego ducha walki i etos rycerski w jego najlepszym rozumieniu. Nakłania on Poetę do wydobycia się z marazmu, ale kiedy uchyla przyłbicę, okazuje się, że zbroja jest pusta, co odzwierciedla polską wolę walki opierającą się wyłącznie na mówieniu o niej. Wernyhora – mędrzec-lirnik, którego postać zaczerpnięta została z legend słowiańskich – przychodzi, by pouczyć Gospodarza, jak ma rozpocząć powstanie. Gospodarz pochodzący z inteligencji jest jednak pijany i oddaje Złoty Róg młodemu Jaśkowi, który go gubi. Zjawy Hetmana oraz Jakuba Szeli kompromitują myśl o pojednaniu i porozumieniu ponad podziałami na chłopów i szlachtę. Stańczyk, wzięty z obrazu Jana Matejki, zatroskany o losy ojczyzny błazen ponosi porażkę, kiedy próbuje przekonać Dziennikarza do wyzwolenia się z dekadencji i rzetelnej pracy na rzecz ojczyzny. Z Wesela wynurza się ponury obraz, w którym obnażona zostaje naiwna wiara Polaków we własne mity narodowe, które nijak mają się do rzeczywistości. Wiara w dawnych bohaterów, ciągłe wspominanie przeszłych sukcesów i klęsk, wieszanie na ścianach obrazów patriotycznych malarzy czy cytowanie Pana Tadeusza – wszystkie te gesty w żaden sposób nie przybliżą Polaków do odzyskania niepodległości. Wyspiański dał swoim współczesnym do zrozumienia, że mimo to nie stać ich na wiele więcej.
Pozwala realistycznie nakreślone rozmowy uczestników wesela uzupełnić o kontekst odnoszący do sprawy narodowej. Dzięki technice symbolicznej Wyspiański kształtuje Wesele jako dramat narodowy głos w dyskusji o najbardziej palących zagadnieniach współczesności.
Na weselu zjawia się także widmo Jakuba Szeli, będącego przedstawicielem buntu chłopskiego. On z kolei ukazuje się Dziadowi, który doskonale pamięta wyzysk jaki uprawiała szlachta. Przypomina rzeź galicyjską z 1846 r., w której polała się polska krew, domaga się dopełnienia zemsty na szlachcie. Wernyhora odwiedza z kolei Gospodarza. Przybywa do niego z rozkazem, misją przymierza pomiędzy inteligencją i chłopstwem, zorganizowania narodowego powstania. Wernyhora jest symbolem solidarności klas, a Gospodarz to inteligent żyjący wśród chłopów już wiele lat. Gospodarz otrzymuje od Wernyhory złoty róg, jego dźwięk ma wskrzesić narodowego ducha w zebranych i zjednoczonych powstańcach. Jest symbolem mocy narodu, woli walki i ducha bojowego. Jednak zapał Gospodarza szybko mija. Przerażony wzięcia sprawy w swoje ręce, za namową żony, przekazuje go Jaśkowi, któremu powierza misję zwołania chłopów. Beztroski Jasiek werbuje chłopów, ale w pogoni za czapką z pawich piór – gubi złoty róg. Oznacza to, że również młode pokolenie nie jest dojrzałe i gotowe do wspólnej z inteligencją walki o niepodległość. Złoty róg jest symbolem zagubienia wewnętrznej siły narodu, którą należy odnaleźć. Obok Wernyhory szczególną rolę odgrywa widmo Chochoła, który przygrywa poruszającym się w ospałym tańcu weselnikom. Chochoł to słomiana kukła, którą zimą przykrywa się róże, by na wiosnę zakwitły. Chocholi taniec oznacza zbiorową niemoc, marazm. Chochoł jest znakiem ukrytego jeszcze, ale możliwego odrodzenia. Jest symbolem nadziei na nadejście czasów, kiedy naród dojrzeje do podjęcia wszelkich czynów w obronie wielkich spraw. Strony: 1 2 3
W 2017 r. natomiast "Wesele" Wyspiańskiego zostało wybrane jako lektura pod-czas Narodowego Czytania. Dramat „Wesele” wciąż wystawiany jest na deskach teatrów, a w 1972 r. powstała także ekranizacja autorstwa Andrzeja Wajdy. Konteksty twórczości Wyspiańskiego
Wesele należy do absolutnej klasyki literatury polskiej, co oznacza, że przez filologów utwór ten został przebadany pod każdym możliwym kątem. Stąd też wynika cała mnogość optyk, poprzez które dramat Wyspiańskiego może być czytany i interpretowany. W dyskusjach na ten temat padają określenia „dramat symboliczny” czy „dramat neoromantyczny”. Warto jednak przede wszystkim zwrócić uwagę na fakty, które przemawiają za rozpatrywaniem Wesela jako dramatu narodowego. „Narodowość” dramatu Stanisława Wyspiańskiego dostrzegalna jest na wielu poziomach. Pierwszym, najbardziej oczywistym, jest rzecz jasna to, że główny wątek utworu opowiada o próbie wyzwolenia się narodu polskiego spod jarzma zaborcy. Postaci metafizyczne pojawiające się w nocy w bronowickiej chacie tłumaczą poszczególnym bohaterom, jakie popełniają błędy w życiu, w twórczości czy w pracy. Błędy, które mają oddźwięk w życiu społecznym i które utwierdzają naród w marazmie i dekadencji zamiast porywać go do walki. Zjawy te dają bohaterom również wskazówki co do tego, jak wzniecić powstanie, które ma raz na zawsze przywrócić Polsce wolność. Drugim poziomem narodowości Wesela jest fakt, że dramat stanowi przekrojową panoramę społeczeństwa zamieszkującego ziemie polskie na przełomie XIX i XX wieku. Zwłaszcza wnikliwie opisuje dwie najliczniejsze grupy społeczne: chłopstwo i mieszczaństwo, czyli tak zwaną inteligencję, a także ich wzajemne stosunki. Stosunki te nie są najlepsze mimo że tytułowe wesele wieńczy ślub mieszczanina z chłopką. Jedni i drudzy żyją jednak w zupełnie innych światach, nie rozumieją się nawzajem i nie próbują nawet dążyć do porozumienia. Jeśli występuje jakieś wzajemne zainteresowanie, to szybko okazuje się ono powierzchowne i bezowocne. Kolejną kwestią przemawiającą za tym, żeby czytać Wesele jako dramat narodowy jest fakt, że dzieło to zawiera całe mnóstwo odniesień i aluzji do polskiej historii, arcydzieł literatury czy stereotypów i mitów narodowych. Wskazują na to postaci bezpośrednio inspirowane twórczością Adama Mickiewicza (Marysia kojarzona z Karusią z Romantycznościczy też Hetman kojarzony z widmem złego pana z Dziadów cz. II) oraz Juliusza Słowackiego (Wernyhora kojarzony ze starym lirnikiem i wieszczem ze Snu srebrnego Salomei). Historia zajmuje u Wyspiańskiego równie ważne, jeśli nie ważniejsze miejsce. Wielokrotnie wspominana jest rabacja galicyjska, która stanowi niezabliźnioną ranę pomiędzy szlachtą a chłopami, wspominane są rozbiory czy konfederacja targowicka. Można więc śmiało powiedzieć, że rację mają ci, którzy twierdzą, iż Wesele jest polskim dramatem narodowym. Wskazuje na to zarówno konstrukcja dzieła, jego tematyka, jak i treść. Ponadto Stanisław Wyspiański wprowadził do swojego utworu wiele szczegółów, które jeszcze dobitniej mają wskazywać, że głównym wątkiem Wesela jest najogólniej rzecz ujmując – kwestia polskości i przetrwania przez Polaków ciężkiego momentu historycznego, który dotknął ich ojczyzny. Te elementy to między innymi wystrój bronowickiej chaty określony przez Wyspiańskiego w didaskaliach, język bohaterów pochodzących ze wsi, doskonale stylizowany na gwarę małopolską czy wreszcie skrupulatne opisy typowo polskich strojów ludowych, które noszą goście wesela. Najważniejsze jednak jest to, że Wesele jest gorzkim spojrzeniem na nas samych, Polaków żyjących przed ponad stu laty, jak i tych żyjących współcześnie, wbrew pozorom borykających się z bardzo podobnymi wewnętrznymi problemami. Ukazuje się kultowemu twórcy epoki, Poecie, Kazimierzowi Tetmajerowi, który tworzy właśnie dramat pod tytułem Zawisza Czarny. Zdaje się zatem spełnieniem marzeń Poety, który spotyka swój Ideał, uznawany za symbol honoru i patriotyzmu. Ale i to spotkanie nie przebiega bez poczucia rozczarowania i zyskania świadomości tkwienia w „Wesele” łączy w sobie realizm i fantastykę. Dzięki temu staje się utworem symbolicznym. Wyspiański charakteryzuje polskie społeczeństwo. Pokazuje, czym kierowali się ówcześni przedstawiciele inteligencji i wsi. Symbolicznie przedstawia całe polskie społeczeństwo. W bronowicka chata, jak w soczewce, pokazuje cechy polskiego społeczeństwa. Autor ocenia poszczególne grupy pod kontem gotowości do narodowego zrywu. Cechy i sposób myślenia bohaterów pokazany zostaje w ich rozmowach ze zjawami. Każda z nich coś symbolizuje. Postaci to głównie bohaterowie z polskiej historii. Stańczyk to symbol politycznej mądrości. Rycerz – Zawisza Czarny – świadczy o waleczności Polaków. Hetman to uosobienie narodowej zdrady. Upiór wspomina czasy mordu. Dokonali go chłopi na galicyjskiej szlachcie. Oprócz osób dramatu w „Weselu” występują symboliczne przedmioty i sceny. Dźwięk złotego rogu ma dać sygnał do rozpoczęcia powstania. Jasiek go gubi. Schyla się po czapkę z pawim piórem. Bardziej zajmują go rzeczy materialne, niż narodowe. Inne przedmioty mające znaczenie to kaduceusz czy dzwon Zygmunt. Do scen symbolicznych należy zasłuchanie, chocholi taniec, błędne koło. Pojawiają się one pod koniec dramatu. Symbolizują brak gotowości narodu polskiego na powstanie. Jego bierność. Dramat narodowy. Dramat narodowy Wesele powstało w czasie szczególnym dla Polski i wyjątkowym momencie dla literatury. Częstokroć obdarzano je określeniem: dramat neoromantyczny. Wykorzystując nowe tendencje literackie (przede wszystkim symbolizm) autor sięga do inspirującej dla modernistów skarbnicy literatury romantycznej.

„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego można odczytywać jako dramat symboliczny, neoromantyczny, realistyczną anegdotę bądź jako dramat psychologiczno-fantastyczny. Powszechnie jednak dzieło odczytywano jako dramat narodowy. Wyspiański w sposób mistrzowski skonstruował wieloplanowy i wielowarstwowy utwór, wpisał w jego treść symbole, które umożliwiły mu przedstawienie wizji narodu jako zespołu ludzkiego całkowicie niezdolnego do podjęcia walki narodowowyzwoleńczej. Jednocześnie wskazał winnych za taki stan rzeczy – inteligencję, która powinna wziąć na swoje barki rolę przewodnika narodu. Poruszył ważną ideę zaangażowania do czynu zbrojnego chłopów, doceniając ich patriotyzm i niezmierzone chęci do walki. „Wesele” jest oskarżeniem inteligencji o pielęgnowanie mitów narodowych, bierność i wewnętrzną niemoc, rozbijając przy tym mit racławickiego chłopa oraz mit przywódczej roli samej inteligencji. Rozrachunek z mitami narodowymi wskazują już didaskalia, dzięki którym stworzona została plastyczna wizja przestrzeni scenicznej. Wszystko to, co zacznie dziać się na scenie, jest zgodne z dekoracją, a w szczególności z wizerunkami Matejkowskich obrazów, opiewających dni chwały polskiego narodu. Na obrazie, zawieszonym przez pana domu, można dostrzec postać Wernyhory, który w trakcie akcji dramatu stanie przed Gospodarzem, aby udzielić mu odpowiednich wskazówek do zwołania powstania. Na innym płótnie widnieją kosynierzy „Bitwy pod Racławicami”. W ostatnich scenach dramatu ta sytuacja znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości – przed kaplicą stawiają się wezwani podkrakowscy chłopi z kosami nastawionymi na sztorc. Podobny rodowód, wywiedziony z Matejkowskich dzieł, mają kolejne zjawy: Stańczyka i Hetmana, choć ich wizerunki nie zostały umieszczone na ścianach wiejskiej chaty. Natomiast postać Rycerza jest poetyckim wyobrażeniem Poety, którego pierwowzór, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, był autorem dramatu poetyckiego „Zawisza Czarny”. Upiór Szeli jest materializacją żywej pamięci narodowej i Dziada, który w latach młodości był świadkiem powstania chłopskiego. Zjawy, pojawiające się w dramacie, konkretyzują się plastycznie, wywodząc się z warstw symbolicznych historii, sztuki i poezji, gdzie funkcjonują jako mity. Ich przybycie odsłania prawdę o pozorach i złudzeniach bohaterów dzieła, z którymi prowadzą dialogi. Wraz z nimi upadają kolejne mity, o czym wspomniał Wilhelm Feldmann: „Złoty Róg nie zagrzmiał […]Pany, chłopy, chłopy, pany kręcą się w zaklętym kole – do czynu pokolenie nie jest zdolne. Złoty Róg zgubił się – zginął ideał: z polską szlachtą polski lud”. W taki właśnie sposób upadł mit społeczny – mit narodowy, wyidealizowany od czasów romantyzmu, kiedy to wizja racławickich kosynierów, pod odpowiednim przewodnictwem, miała być głównym czynnikiem sprawczym walki wyzwoleńczej. Żywotność tego mitu niejako potwierdzały obrazy Matejki, zawieszone na ścianach bronowickiej chaty. Wyspiański w „Weselu” dokonał konfrontacji tych mitów z rzeczywistością. Konfrontacja ta zakończyła się kompromitacją. Gospodarz, przedstawiciel inteligencji, nawiedzony przez widmo Wernyhory, nie potrafi dobrze wypełnić powierzonego mu zadania i oddaje złoty róg lekkomyślnemu Jaśkowi, który nie jest do tego odpowiednio przygotowany. Dramat obnaża bezlitośnie pustkę psychiczną i ideową środowiska z miasta. strona: - 1 - - 2 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij

Wesele to najwybitniejszy polski dramat modernistyczny i przy okazji największe dzieło w dorobku Stanisława Wyspiańskiego. Można powiedzieć, że utwór ten stanowi uwieńczenie artystycznej pracy artysty. Jest kwintesencją stylu Wyspiańskiego, który przesądził o jego trwałym miejscu w historii polskiej literatury. Oto najważniejsze cechy twórczości dramatycznej Stanisława Szkoła: ZS nr 6 w Jastrzębiu Zdroju Klasa: III AB Przedmiot: język polski Prowadzący: Arkadiusz Żmij Program: Pamiętajcie o ogrodach Temat lekcji:„Wesele” S. Wyspiańskiego dramatem symbolicznym i narodowym Cele lekcji: ogólny: budowanie wiedzy o Młodej Polsce cele szczegółowe: uczeń potrafi wyjaśnić na czym polega symboliczny charakter Wesela uczeń rozumie na czym polega narodowy charakter Wesela uczeń potrafi udowodnić, że Wesele jest dramatem narodowo-symbolicznym Metody dydaktyczne: analizy i interpretacji analizy porównawczej Środki dydaktyczne: S. Wyspiański Wesele. Kraków: BN, 1977 r. Formy pracy: zbiorowa Bibliografia: S. Wyspiański Wesele. Kraków: BN, 1977 r. M. Stworowa, M. Orlicka, Scenariusze lekcji języka polskiego, Innowacje: Goleszów, 1994 r. Konspekt właściwy: I Ogniwo wstępne: -etap organizacyjny -stworzenie sytuacji problemowej: W którym akcie pojawiają się zjawy? Jaki nastrój im towarzyszy? II Ogniwo centralne Zjawy wprowadzają nastrój grozy, charakteryzują stany, społeczeństwo. Przypominają historyczne wydarzenia (targowica, rabacja) Krytykują niektóre zjawiska: chłopomania (ludomania). Wprowadzają tematykę narodową. Symbolizm „Wesela” rekwizyty: złoty róg – symbol wyzwolenia, sygnał walki, rozpoczęcia walki o wolność złota podkowa – szczęście odłożone na później, pazerność, chciwość ( czapka z pawimi piórami – symbol pazerności, chciwości, nieodpowiedzialności chochoł – symbol uśpienia, martwoty, nadziei, bierności (prowadzi naród do uśpienia) dzwon Zygmunta – symbol wielkości i chwały kaduceus – symbol posłannictwa, misji do spełnienia kosa – symbol chłopskiej odwagi, patriotyzmu sceny: chocholi taniec – wszyscy poruszają się jak marionetki, symbolizuje poddanie się, brak własnej woli, naród polski jest słaby, zniewolony – jest krytyczne zakończenie dramatu Dramat symboliczny wzbogacony o elementy ludowości, el. historyczne, muzyczne, malarskie, sceny realistyczne Dramat narodowy pokazuje polską historii są d nad przeszłością (Akt II) pokazuje współczesne społeczeństwo i sąd nad nim (Akt I) pokazuje jak ważna jest wolność, niepodległość często mówi o Polsce, ona jest tu bohaterem: „Polska to jest wielka rzecz”, „A to Polska właśnie” (to co w sercu) krytykuje narodowe mity: szlachty przywódców narodu solidarności narodowej mit kosynierów (polskich chłopów) mit o cudownym wyzwoleniu jest to dramat pesymistyczny i gorzki dla Polaków III Ogniwo końcowe Jakim dramatem zatem jest Wesele? Dlaczego? Zadanie domowe: Wynotuj min. 6 aforyzmów z Wesela Written by Arkadiusz Żmij Category: Młoda Polska Published: Saturday, 09 February 2008 19:38 Hits: 11367 Strona w bazie e-teatr.pl. Zygmunt Vogel, Teatr Narodowy na placu Krasińskich w Warszawie, ok. 1791. Budynek Teatru Narodowego na placu Krasińskich w 1873 (rozebrany w 1884) Teatr Narodowy – najstarszy istniejący do dziś teatr w Polsce, założony w 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego .

Żyjący w okresie Młodej Polski Stanisław Wyspiański napisał dramat pt. „Wesele”. Jest on nie tylko odzwierciedleniem prawdziwego wesela, które odbyło się po ślubie Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny, ale też ukazaniem problemów dotyczących polityki kraju i problemu odrodzenia się ojczyzny. Dzieło obfituje w symbole, którymi są pojawiające się widma, przedmioty i alegoryczne wydarzenia. Wydaje się, że w wypowiedzi każdej z postaci dramatu zawarte jest przesłanie albo pouczenie, jak było w przypadku chochoła – najbardziej wieloznacznej w okresie Młodej Polski Stanisław Wyspiański napisał dramat pt. „Wesele”. Jest on nie tylko odzwierciedleniem prawdziwego wesela, które odbyło się po ślubie Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny, ale też ukazaniem problemów dotyczących polityki kraju i problemu odrodzenia się ojczyzny. Dzieło obfituje w symbole, którymi są pojawiające się widma, przedmioty i alegoryczne wydarzenia. Wydaje się, że w wypowiedzi każdej z postaci dramatu zawarte jest przesłanie albo pouczenie, jak było w przypadku chochoła – najbardziej wieloznacznej postaci. Pierwszą mistyczną, tajemniczą i nadprzyrodzoną postacią jest wspomniany wcześniej chochoł, który swoim pojawieniem zapowiada nadejście kolejnych widm i zjaw. Tak też się dzieje, gdyż po krótkim czasie Marysiu ukazuje się Widmo. Jest to naprawdę jej zmarły ukochany, będący symbolem romantycznej, cennej miłości, trwającej nawet po śmierci, jest on romantycznym kochankiem. Kolejną zjawą jest Stańczyk, błazen, który ukazuje się Dziennikarzowi. Poprzez swoje żarty i szyderstwa wytyka on opieszałość i zakłamanie pracownikowi gazety. Jest to ukazanie postawy ówczesnej prasy wobec wydarzeń politycznych, a także zachowanie się niektórych grup społecznych. Czarny Rycerz, widmo Poety, potępia postawę cierpienia i dekadentyzmu. Jest on symbolem potęgi dawnej Polski, odwagi Polaków i świetności historii kraju. Hetman zjawia się przed Panem Młodym. Symbolizuje zdradę narodową, kosmopolityzmu, przypomina on tragiczne wydarzenia z historii Polski. Hetman demaskuje również powierzchowność ożenku szlachty z chłopstwem i ujednolicanie się tych dwóch warstw społeczeństwa. Dziadowi zjawia się upiór – znak czasów rabacji galicyjskiej. Był on krwawym i okrutnym mścicielem ludu, podobnie jak Hetman przypomina tragiczne wydarzenia i ostrzega przed możliwością powtórzenia się historii. Chronologicznie do akcji dramatu, postacią, która pojawia się po widmie Upiora, jest Wernyhora. Jednak przed tą postacią należy omówić znaczenie Chochoła. Jest to jeden z najbardziej wieloznacznych symboli „Wesela”. Jest jednocześnie symbolem martwicę i uśpienie narodu, symbol idei żywej, która zrealizuje się dopiero w przyszłości albo symbol idei odłożonej do realizacji w przyszłości. Chochoł może być również symbolem śmierci, bierności, ale z drugiego punktu widzenia odrodzenia się i zmartwychwstania kraju. Jego pojawienie łączy się z pojawieniem się Wernyhory, który ukazuje się Gospodarzowi z „rozkazem” zebrania chłopstwa i zorganizowania walki o wolność i odrodzenie. Wernyhora zapowiada nadejście niezwykłych wydarzeń i gości. Dał on Gospodarzowi złoty róg – symboliczny przedmiot symbolizujący ideę wolności, niepodległości oraz zapowiedź pobudki do walki, siły, która zmobilizuje naród do boju. Gospodarz jest jedna zbyt pijany i powierza róg parobkowi Jaśkowi, który schyliwszy się po „czapkę z piór” gubi złoty przedmiot, co jest symbolem utraty szansy na powstanie. Jego czapka, krakowska z pawim piórem to symbol wartości materialnych, przyziemnych, dla których niektórzy egoistycznie rezygnują ze szczytnych celów: np. walki o niepodległość. Należy wspomnieć o symbolu, jakim jest złota podkowa zgubiona przez jeźdźca. Oznacza ona szczęście jednostki. Potajemnie chowa ją Gospodyni, co jest symbolem chciwości i dbałości wyłącznie o własne dobro. Wszystkie sceny rozgrywają się w bronowickiej chacie, będącej odzwierciedleniem polskiej sceny narodowej. „Wesele” Wyspiańskiego ma charakter pesymistyczny. Świadczą o tym słowa Chochoła wypowiedziane pod koniec wydarzeń utworu: „Miałeś chamie złoty róg”. Oznacza to nic innego, jak utratę szansy na wolność, przez brak odpowiedzialności i bierność wobec wydarzeń, brak woli walki i egoistyczne dbanie o własne interesy. Dramat jest także ostrzeżeniem przed postawami ukazanymi w utworze, co ma nas uchronić przed powtórzeniem się historii. Symbolika „Wesela” zmusza czytelnika do myślenia, powodując, że idee przez nią przekazane pozostają mu w pamięci, a i treść utworu jest bogatsza, wielowątkowa i barwna.

Przyczyną napisania wesela było autentyczne wesele, które miało miejsce listopada 1 roku w bronowicach pod krakowem, w wiejskiej chacie malarza włodzimierza tetmajera, dramat ten uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł epoki młodej polski przyniósł on autorowi wielką sławę 5.
Treść, hasła pozytywistyczne i elementy tendencyjne w "A...B...C..." Twórczość Elizy Orzeszkowej “A...B...C...” treść Joanna Lipska, córka wydalonego ze szkoły pedagoga, po śmierci ojca postanawia pomóc bratu w utrzymaniu domu i zaczyna nauczać (bez zezwolenia władz) dzieci sąsiadów języka polskiego. Nie są to ludzie zamożni, ale nawet te grosze, które płacą bohaterce, znaczą dla niej wie... Dokładna charakterystyka "Przedwiośnia" \"Przedwiośnie\" jest powieścią powstałą w 1924 roku jako wyraz rozczarowania pisarza rozwojem sytuacji w Polsce po odzyskaniu niepodległości. Autor chciał przestrzec Polaków przed zagrożeniami, jakie widział wokół, a przede wszystkim przed groźbą komunistycznej rewolucji. Jest to okres dla Polski bardzo burzliwy. Kraj jest wstrząsany różnymi wy... Nurty w prozie XX-lecia Temat: Nurty w prozie dwudziestolecia. W prozie dwudziestolecia międzywojennego spotykamy następujące nurty: - nurt neorealistyczny (Maria Dąbrowska \"Noce i dnie\"; Helena Boguszewska, Pola Gojawiczyńska); - nurt polityczno-dyskusyjny, polemiczny (S. Żeromski \"Przedwiośnie\"); - nurt psychologiczny (Zofia Nałkowska \"Granica\", M. Kun... Święto teatru w starożytnej Grecji . Czym było święto teatru w starożytnej Grecji??? Teatr w starożytnej Grecji odgrywał bardzo ważną rolę, dlatego też ważnym świętem dla Greków było święto teatru. Święta takie urządzano w Grecji kilka razy w roku. Wówczas wszyscy wolni obywatele udawali się na miejsce przedstawień. Aby umożliwić ludziom możliwość obejrzenia tych przedstawień... Reakcja twórców na sytuację odzyskania niepodległości Reakcja twórców na fakt odzyskania niepodległości W większości społeczeństwa polskiego zapanowała radość, ze względu na odzyskaną niepodległość po ponad 120 latach zaborów. Cieszono się i radowano. Sytuacja nie przedstawiała się jednak tak klarownie i pięknie. Nie wszyscy jednak zdawali sobie z tego sprawę. Znaczne różnice w rozwoju gospodarc... Akwizycje - typy Akwizycje:- polega na nabywaniu przez przedsiębiorstwo innych firm lub osiągnięciu w nim przewagi decyzyjnej przez wykupienie ponad 50% udziałów. Jako podmiot funkcjonuje od tej pory nabywca. Może mieć charakter przymusowy. Różnica polega na odmiennych procedurach przygotowywania tych przedsięwzięć i ich realizacji. Typy fuzji (akwizycje): fuz... Ignacy Rzecki - przedstawiciel romantyzmu Ignacy Rzecki pochodził z ubogiej, mieszczańskiej rodziny o tradycjach patriotycznych. Ojciec jego był żołnierzem i wielbił Napoleona; swojego syna wychowywał w duchu żołnierskim i wpajał mu kult cesarza rozdającego chłopom ziemię, obalającego trony i przynoszącego ludziom wolność. Po śmierci ojca, opiekująca się Ignacym ciotka oddała dorastając... Odniesienia do Biblii w literaturze nowożytnej Przykłady różnorodnych odniesień do Bibli w literaqturze nowożytnej. Średniowiecze -\"Bogurodzica\" -\'\'Kazanie Świętokrzyskie\'\' -\'\'Kazanie Gnieźnieńskie\'\' -polskie przekłady psalmów: a) \'\'Psałterz floriański\" (XIVw.) b) \'\'Psałterz puławski\" (XVw.) -tłumaczenia Pism Świętych w języku polskim: \"Biblia Szaroszpatacka\" (...
  1. Հυрсωбуሙխ уба
  2. Λов ε
    1. Еշэςαхո ո
    2. Ωሜε ы адр ሶըհልհըву
  3. Διጷескебр упроջоጠሧֆ заշቻцիጦեվ
Makbet jako dramat szekspirowski. Makbet jest utworem napisanym przez Szekspira. Jest to dramat szekspirowski i jest fajny, wskazuje na to wiele fajnych rzeczy. Piszę to tylko bo chce dostęp do wypracowania. Brakuje mi trochę znaków do 200, więc odrazu mówię, jeśli to czytasz to w tej chwili wyłącz tą stronę bo nic ciekawego tu nie Wyspiański w „Weselu” posługuje się wyrazistymi symbolami, które są nośnikami określonych znaczeń i funkcji. W dramacie odnajdziemy zatem symboliczne postaci, działania oraz rekwizyty. Cały akt II „Wesela” przybiera kształt swoistego seansu zjaw i duchów. Pojawiają się wówczas tacy symboliczni bohaterowie, jak Widmo (symbol romantycznej miłości), Stańczyk (symbol bezsilności), Rycerz (symbol marzeń o wielkich czynach), Hetman (symbol zdrady), Jakub Szela (symbol rzezi galicyjskiej) oraz Wernyhora (symbol narodowego odrodzenia). Symboliczna jest również czasoprzestrzeń utworu. Bronowicki dwór, niczym Mickiewiczowskie Soplicowo, stanowi niejako miniaturę całej Polski, w której współistnieją elementy chłopskie i szlacheckie. Ważną funkcję pełnią wiszące na ścianach obrazy: „Wernyhora” oraz „Bitwa pod Racławicami” Jana Matejki. Odnoszą się one do tych momentów polskiej historii, w których chłopi i inteligencja jednoczyli się w obronie ojczyzny. Bardzo istotnym symbolem w dramacie jest złoty róg, który Wernyhora ofiarowuje Gospodarzowi. Jego dźwięk ma przebudzić uśpione serca rodaków i przygotować ich do walki o wolność. Gospodarz oddaje jednak złoty róg Jaśkowi, a sam zasypia. Gest ów oznacza, że inteligencja nie chce pełnić przewodniej roli i zrzeka się jej. Zgubienie złotego rogu przez chłopa stanowi zaś symbol zaprzepaszczenia szansy na odzyskanie wolności. Ważna jest również czapka z pawimi piórami, po którą schyla się Jasiek, gubiąc przy okazji złoty róg Wernyhory. Oznacza ona przywiązanie chłopstwa do wartości materialnych, które są dla nich najważniejsze. Z kolei sznur zostający w rękach chłopca po zgubie przypomina zaś o zniewoleniu Polaków. Pozytywnym symbolem w „Weselu” jest natomiast chochoł jako snop okrywający podczas zimy krzak róży. Można bowiem przypuszczać, że podobnie jak chochoł jest zrzucany na wiosnę, tak Polacy zrzucą kajdany i odzyskają niepodległość. Z kolei chocholi korowód w końcowej scenie dramatu stanowi symbol marazmu i zniewolenia polskiego społeczeństwa. Rozwiń więcej
Jako drugi pojawia się Stańczyk, który nawiedza Dziennikarza. Dziennikarz jest głosicielem kontrowersyjnych poglądów krakowskiej szkoły historycznej, która zakłada, że dotychczasowe dzieje Polski były ciągiem porażek i klęsk, zaś jedynym sposobem, który można zaaprobować w sytuacji zaborów, jest lojalizm względem zaborców.
Mity narodowe Wyjaśnienie pojęcia mit znajdziesz tutaj. Poniżej znajdziesz listę mitów narodowych, które są obecne w Weselu. Mit racławicki Mit związany z postacią Bartosza Głowackiego, chłopa, który jako kosynier wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej i odznaczył się wybitną odwagą w bitwie pod Racławicami. Został wówczas nominowany przez Kościuszkę na oficera, otrzymał nazwisko Głowacki oraz gospodarstwo na własność. Zmarł ranny w bitwie pod Szczekocinami. Symbol chłopa-patrioty. Bitwa pod Racławicami, W akcie III, scenach 18 i 19, Czepiec (który w akcie I przywoływał z dumą postać Głowackiego) w kożuchu, z wielką kosą w ręku jest stylizowany na Głowackiego. Kosa ustawiona na sztorc przypomina o kosynierach i udziale chłopów w zrywie patriotycznym, ale jednocześnie Wyspiański pokazuje, jak szlachetny chłop-kosynier może szybko się przeobrazić w chłopa-watażkę, kolejnego Jakuba Szelę. Czepiec to przecież także zamroczony alkoholem awanturnik, który szuka okazji do bijatyki. Wesele nie ulega zatem czarowi mitu racławickiemu - chłopów nie da się jednoznacznie przedstawić jako bojowników o wolność ojczyzny, jednoznacznie pozytywnych walecznych patriotów. Mają oni swoje inne oblicze - to, które odsłoniła rabacja galicyjska. Wyspiański łączy ze sobą dwie skrajnie przeciwstawne historie z udziałem polskich chłopów: udział w powstaniu kościuszkowskim oraz rabację galicyjską. Pokazuje w ten sposób przepaść, jaka dzieli chłopstwo i szlachtę (inteligentów) i dokonuje rozłamu narodu polskiego na dwa wykluczające się światy. Tragizmu dopełnia fakt, że samodzielna walka o niepodległość jedynie części społeczeństwa jest skazana na niepowodzenie. Tylko sojusz panów i chłopów dawałby szansę na pokonanie zaborcy, tymczasem, jak mówi Poeta: my do Sasa, wy do lasa. mit chłopa - Piasta Mit chłopa jako legendarnego protoplasty, założyciela rodu królewskiego i pierwszego władcy, uosobienie prasłowiańszczyzny, z której pochodzą Polacy (A bo chłop i ma coś z Piasta, coś z tych królów Piastów – wiele! […] chłop potęgą jest i basta!). Piast ucieleśnia ideał dobrego chłopa – pracowitego oracza, silnego, uczciwego, szlachetnego, religijnego, prostolinijnego, który wie, co dobre, a co – złe. Jest ostoją mądrości i siły narodowej, rodzimych wartości; symbolizuje polską wieś spokojną, wieś wesołą (Dziennikarz: Niech na całym świecie wojna, byle polska wieś zaciszna, byle polska wieś spokojna). Piast (Ofiarowanie korony Piastowi). Mit ten uosabia nadzieje polskiej inteligencji na sojusz z chłopstwem. Gospodarz, Pan Młody i inni „miastowi” niekiedy idealizują chłopów, widzą w nich siłę, która może przynieść odnowę duchową narodu i zwycięstwo walki niepodległościowej. Wyspiański prezentuje jednak także obraz chłopów pijanych, awanturujących się, skłonnych do bijatyki, głupich, samolubnych, przypomina też o tym, jak okrutna potrafi być zemsta ciemiężonego ludu. Autor Wesela odkrywa zatem także drugie oblicze chłopstwa. Porównywanie chłopów do Piastów, budowanie ich obrazu przez pryzmat dawnych legend jest zabiegiem służącym idealizacji. Codzienne życie na wsi odbiega od obrazu mającego literacki rodowód. Gmin nie bardzo interesuje się sprawami ojczyzny z powodu ignorancji, tak jak Panna Młoda (A kaz tyz ta Polska, a kaz ta?) czy Jasiek, albo – z partykularyzmu. Polonez Chopina w Hotelu Lambert Mit chłopa “kolorowego bajecznie” Chłopi zamieszkują wieś-arkadię, w której lekka, służąca ogółowi praca przeplata się z zabawą i odpoczynkiem. Akcentowany jest w tym micie związek z naturą, przyjemność obcowania z przyrodą. Chłopi są rozśpiewani,roztańczeni, szczęśliwi. Często przedstawia się ich w kolorowych strojach. (Czepiec: Tu ta ładniej, tam to brzydzij; z miastowymi to dziś krucho; ino na wsi jesce dusa, co się z fantazyją rusa). Odpoczynek żniwiarzy, Popularny wśród inteligentów, a zwłaszcza mieszczan fascynujących się mitem arkadyjskim wsi i biorących sobie za żony wieśniaczki. Dlatego w dramacie jest przede wszystkim widoczny w stosunku Pana Młodego wobec ludu. Wyspiański demaskuje, jak powierzchowna, naiwna i oparta na stereotypach jest wizja chłopów „bajecznie kolorowych”. Rozdźwięk między wyobrażeniami a rzeczywistością ujawniają np. dialogi Pana Młodego i Panny Młodej (Pan Młody: W jakim dworze; postawimy se dwór modrzewiowy, brzózek przed oknami posadzę. Panna Młoda: Brzoza straśnie sybko pusco, het ściany we trzy roki ocieni). W akcie III Jasiek schyla się po czapkę z piórami i gubi złoty róg. Kolorowa czapka, symbol próżności, zachłanności, prywaty chłopskiej, staje się ważniejsza niż walka patriotyczna o wolność ojczyzny. Postrzeganie chłopa jako „kolorowego bajecznie” to uproszczenie jego wizerunku. Utrudnia ono dostrzeżenie prawdziwych problemów wsi. Mit jedności narodowej (z szlachtą polską polski lud) Mit ten wywodzi się jeszcze z romantycznej koncepcji narodu, który stanowic wspólnotę ludzi połączonych jednym narodowym duchem. Poważny cios temu mitowi nadała rabacja galicyjska, a potem powstanie styczniowe. Postacią uosabiającą mit pojednania ponad stanami jest Wernyhora, legendarny ukraiński lirnik, który ostrzegł polskich panów przed zemstą ruskiego chłopstwa pańszczyźnianego (koliszczyzna z 1768 r.). Symbolizuje wiarę w porozumienie stanów (obecną także między innymi w Panu Tadeuszu i w Potopie*) Wizja, Wesele, które symbolicznie wyraża mariaż wrogich sobie stanów - szlachty (inteligencji) i chłopstwa, w gruncie rzeczy odsłania głęboko schowane wzajemne urazy, które do siebie żywią. Na przeszkodzie w osiągnięciu zgody staje historia, która pojawia się pod postacią Upiora Jakuba Szeli – w tradycji ziemiańskiej narodowego zdrajcy i kanalii, a w świadomości chłopskiej bohatera. Powrót zmory przypomina, że podłoże do konfliktów nadal istnieje i widmo wojny domowej jest aktualne. Panowie i chłopi zebrali się co prawda w bronowickiej chacie, ale nie udało się połączyć ich działań i doprowadzić do czynu zbrojnego. Gospodarz nie podołał roli przywódcy, oddał złoty róg Jaśkowi, który zmarnował szanse na powstanie. Mit narodu wybranego, umiłowanego przez Matkę Boską GOSPODARZ Pokłońcie się o ziem czołem: ma (Wernyhora) przyjechać z ARCHANIOŁEM, od gościńca, od Krakowa… Na zamku czeka KRÓLOWA z Częstochowy. (…) Słuchajcie, kochani, dzieci - ażeby to była prawda: że Wernyhora tam leci z Aniołem, Archaniołem na czele; że tej nocy, gdy my przy muzyce, przy weselu, gdy my w tańcowaniu. tam, kędyś, stało się tak wiele: że Kraków ogniami płonie, a MATKA BOŻA w koronie, na Wawelskim zamkowym tronie siedząca, manifest pisze: skrypt, co przez cały kraj poleci i tysiące obudzi i wznieci. - Mit przywódczej roli inteligencji Mit ten opiera się na przekonaniu, że lepiej wykształcona warstwa społeczna, inteligencja wywodząca się ze szlachty, jest odpowiedzialna za cały naród i jego przyszłe losy. Ta koncepcja wywodzi się jeszcze z czasów Rzeczpospolitej szlacheckiej, ma swoją odsłonę w ideologii sarmackiej a także w dziełach Zygmunta Krasińskiego. Melancholia, Wyspiański pokazuje szereg zachowań przedstawicieli inteligencji, które kompromitują tę warstwę społeczną i podważają wiarę w jej możliwości przewodzenia narodowi. Słabością inteligentów jest bierność (Czepiec: Hej, hej, panie – – – ! Cóz to pon śpią, trzeba wstać, trzeba się do czego brać), poprzestawanie na ideach, niezdolność do czynu (Czepiec: Kręć pon ino próżne żarny, poezyje, wirse, książki, podobajom ci sie wstążki, stroisz sie w te karazyje, a jak trza sie mirzać z czego, to pon w sobie szyćko skryje), nadmierny sceptycyzm, niekończące się dylematy i roztrząsanie racji za i przeciw, które uniemożliwiają działanie (Czepiec: Pon se ino serce ziębi tym myśleniem, sumowaniem: boby sie pon usroł na niem), pijaństwo (Nos), lęk przed wzięciem na siebie odpowiedzialności (Gospodarz), naiwność i łudzenie się mitami romantycznymi (Pan Młody). Wyspiański ukazuje słabość inteligencji jako warstwy, która miałaby przewodzić narodowi. Jej przedstawiciele żyją bardziej w sferze mitów, marzeń, snów, pragnień niż w realnym świecie. Nie są w stanie się zmobilizować, gdy należy przejść od słów do czynu. Gospodarz ucieka w sen, róg przekazuje Jaśkowi, który nie jest na to przygotowany. Błędne koło, Kulpa-Szustak I, Wojtulewicz J, Stanisław Wyspiański Wesele, Opracowanie lektury. Wydawnictwo Nowa Era. Podręcznik Ponad słowami.
Czytaj dalej: Wesele jako dramat symboliczny. Ostatnia aktualizacja: 2022-12-05 20:30:17. Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują poezja.org. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.
Dramat – cechy. Dramat, jako tekst literacki, skupia się przede wszystkim na wyrazistości scenicznej. W poszczególnych epokach literackich dramat uwzględniał nie tylko kulturowe tło czasów, w jakich powstał, ale również technikę teatralną, możliwą do wykorzystania na scenie.
10.,,Wesele” jako dramat narodowy. ocena chłopów ocena inteligencji. Wyświetleń: 0. Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są
„Wesele” jest dramatem narodowym. Powstało w roku 1900. Stanisław Wyspiański mówi tu o sprawach ważnych dla Polski w tym okresie i przeprowadza bardzo surową krytykę polskiego społeczeństwa. Na weselu Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną zebrali się w chacie bronowickiej przedstawiciele dwóch stanów: inteligencji i chłopstwa. W tym czasie modne były małżeństwa
Spotkanie Marysi z Widmem zmarłego narzeczonego. Ukazanie się Stańczyka Dziennikarzowi. 7 .(2/2) Wesele - plan wydarzeń, Stanisław Wyspiański - Wesele - streszczenie, opracowanie. klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki .Wesele - plan wydarzeń, Stanisław Wyspiański - Wesele - streszczenie, opracowanie.
Motyw literatury - „Wesele” odnosi się do wielu mitów narodowych, jednym z nich jest romantyczna idea poezji jako mocy mogącej wzbudzić uśpionego ducha narodu. Motyw powstania - zryw narodowy to wspólne ukryte pragnienie wszystkich warstw społecznych – inteligencji i chłopów. Wernyhora zjawia się, żeby przygotować zbrojne

"Wesele" określa się jako dramat neoromantyczny. Wyspiański w pełni wykorzystuje nowe tendencje charakterystyczne dla sztuki modernizmu - czerpie z symbolizmu i impresjonizmu, zarazem jednak w sposób świadomy nawiązuje do ideologii i poetyki romantyzmu. Występują w dramacie liczne odwołania do konkretnych dzieł literackich, np.

Wesele jest dramatem wielopłaszczyznowym, w pierwszym rzędzie jednak odczytywano je jako dramat narodowy.Temu odczytaniu dopomaga teatr - Wyspiański w didaskaliach na początku utworu informuje widza, że na ścianach bronowickiej chaty znajdują się dwa obrazy Matejki: Wernyhora oraz Kościuszko pod Racławicami.
d483.