Dom energooszczędny powinien ograniczać do minimum zużycie energii pochodzącej z konwencjonalnych źródeł. Koszty jego eksploatacji są niskie, a sam budynek jest przyjaźniejszy dla środowiska naturalnego niż standardowe obiekty. Domy energooszczędne z każdym rokiem zyskują na popularności. Już niedługo mogą być jednak nie tyle jedną z opcji do wyboru, ile koniecznością. Prawo stawia bowiem coraz większe wymagania budynkom, które mają się kwalifikować jako niskoenergetyczne lub pasywne. Mianem domu energooszczędnego określa się nieruchomość, która ma niskie koszty eksploatacji i minimalny negatywny wpływ na środowisko naturalne. Aby można było określić swój obiekt jako dom energooszczędny, musi on spełniać standardy energetyczne. Do ich ustalenia stosuje się różnego rodzaju parametry, w tym parametr EUco – dotyczący energii użytkowej. Czym on jest, jak się go mierzy i jak definiowana powinna być energia użytkowa? Dowiedz się, jak obliczyć parametr EUco dla domu energooszczędnego i nie tylko! Czym wyróżnia się dom energooszczędny? Definicja budynku energooszczędnego nie jest jednolita. Może się różnić w zależności od uznawanych standardów oraz kategorii w budownictwie. Zasadniczo domy energooszczędne zużywają dużo mniej energii w porównaniu z tradycyjnymi budynkami. Szacuje się, że te pierwsze potrzebują do pięciokrotnie mniej energii służącej do ogrzewania i zasilania urządzeń, a kosztują tylko około 3-5 proc. więcej niż standardowe. Co więcej, różnica ta z roku na rok maleje, dzięki czemu domy niskoenergetyczne będzie można niedługo zbudować w cenie podobnej do domów klasycznych. Różne są bowiem parametry, na podstawie których kwalifikuje się dom energooszczędny, pasywny, niskoenergetyczny lub jeszcze mniej znany w Polsce zeroenergetyczny. Jak odróżnić obiekt pasywny od energooszczędnego? Jednym z kluczowych parametrów, które warto poznać, aby orientować się w wymaganiach stawianych przez instytucje finansujące, jest współczynnik EUco. Parametry domu energooszczędnego a prawo budowlane Żeby budynek był zgodny z wymaganiami, jakie stawia prawo budowlane, definiując dom energooszczędny, parametry energooszczędności muszą spełniać określone warunki. Istnieją trzy podstawowe wskaźniki, z którymi zetkniesz się, analizując certyfikację. Wśród nich są: EUco; EK; EP. Co dokładnie oznaczają takie parametry? Które z nich są najistotniejsze z punktu widzenia budowy domu energooszczędnego? Jakie parametry trzeba przy tym wziąć w szczególności pod uwagę? EUco to energia wykorzystywana na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz chłodzenia budynku. Inaczej to energia użytkowa. Jest wykorzystywana bezpośrednio w domu, mieszkaniu lub lokalu użytkowym. Według tego wskaźnika wyróżnia się trzy rodzaje budownictwa: budownictwo tradycyjne (powyżej 40 kWh/m2/rok); budownictwo energooszczędne (poniżej 40 kWh/m2/rok); budownictwo pasywne (poniżej 15 kWh/m2/rok). EK to skrót od określenia „energia końcowa”. Jest to najistotniejszy parametr pod względem użytkowania budynku, wskazuje bowiem wysokość zużywanej energii, za którą będzie musiał zapłacić użytkownik nieruchomości. EK zawiera w sobie EUco oraz energię wykorzystywaną do podgrzewania wody przemnożone przez współczynnik sprawności systemu w budynku lub lokalu. Energia końcowa odpowiada więc wskazaniom licznika, na podstawie których wystawiany jest rachunek za energię. Skrót EP oznacza natomiast energię pierwotną – pozyskaną bezpośrednio ze źródeł naturalnych. Przepisy prawne dokładnie ją określają. Żeby go obliczyć, powinieneś przemnożyć energię końcową (EK) przez wskazany przez przepisy współczynnik, oddający stopień bezpieczeństwa danego czynnika dla środowiska. Współczynnik ten określany jest przez specjalistów w dziedzinie ekologii i ma korzystnie wpływać na otaczający świat. Inne wskaźniki określają dodatkowo takie aspekty, jak: rodzaj dostarczanej energii (czy jest ona odnawialna, nieodnawialna, jakiego rodzaju paliwa wymaga system grzewczy), poziom sprawności urządzeń grzewczych, nakład energii pierwotnej, potrzebnej do dostarczenia energii eksploatacyjnej do budynku, straty środowiskowe spowodowane wyprodukowaniem i dostarczeniem energii/paliwa itp. Dowiedz się więcej: Jakie wyróżnia się wskaźniki energetyczne budynku? Na czym polega świadectwo charakterystyki energetycznej budynku? Certyfikacja energetyczna budynków polega na sporządzaniu dla nich świadectwa charakterystyki energetycznej. Dokument zawiera informacje na temat zapotrzebowania budynku na energię potrzebną do jego eksploatacji. Uwzględnia ilość energii, którą należy do niego dostarczyć, by go ogrzać i przygotować ciepłą wodę, jak również zużycie energii związane z wentylacją i klimatyzacją pomieszczeń oraz ich oświetleniem. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku wystawiane jest przez uprawnioną do tego celu osobę, a okres jego ważności wynosi 10 lat. Zupełnie inne świadectwo energetyczne będą więc miały domy energooszczędne EUco do 40, domy energooszczędne EUco do 15, inne domy pasywne EUco do 15. Aby wiedzieć, jak odczytać świadectwo charakterystyki energetycznej, powinieneś znać takie pojęcia jak wskaźnik EUco, wskaźnik EK oraz wskaźnik EP. Czym jest wskaźnik EUco oraz pozostałe parametry? Co to jest parametr EUco? Bardzo ważną kwestią przy budowie i certyfikacji domów energooszczędnych jest określenie EUco. Parametr ten został już przez nas zdefiniowany jako energia użytkowa. Dowiedz się jednak, co to jest wskaźnik EUco i gdzie właściwie się go wykorzystuje. Parametr ten ma największe znaczenie dla projektanta domów energooszczędnych czy pasywnych. EU to energia wykorzystywana do ogrzewania i wentylacji pomieszczeń czy też do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Zasadniczo im mniejsze jest w domu zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji, czyli im niższy jest parametr EUco, tym lepiej zaizolowane i szczelne są ściany domu, w którym ponadto wykorzystywany jest efektywny system wentylacji. W Unii Europejskiej została ustalona norma ISO, w której określono, że parametr EUco powinien być mniejszy lub równy 70 kWh na m2 na rok dla domów energooszczędnych. Jak obliczyć parametr EUco dla budynku energooszczędnego? Aby określić aspekty specyfiki energetycznej budynku, należy posługiwać się wskaźnikami stworzonymi do tego celu. Każdy z tych wskaźników wyrażony jest w kWh/m2/rok. Żeby obliczyć zużycie danego rodzaju energii w Twoim domu, mieszkaniu lub lokalu, wystarczy, że pomnożysz dany wskaźnik przez liczbę metrów kwadratowych Twojej nieruchomości. Parametr EUco oblicza się z wykorzystaniem bilansów miesięcznych, pozwalających na oszacowanie zapotrzebowania na ciepło na ogrzewanie i wentylację. To właściwie suma zapotrzebowania ciepła dla Twojego domu w poszczególnych miesiącach, w których wartości obliczeniowe są dodatnie. Budynek energooszczędny ma ograniczone zapotrzebowanie na energię w porównaniu ze standardowym domem jednorodzinnym. Wskaźnik EUco dla budownictwa energooszczędnego powinien mieścić się w granicach 30-70 kWh/m2/rok. Dla porównania trzeba powiedzieć, że dla domów znajdujących się poza jakąkolwiek klasą energooszczędności parametr EUco wynosi około 130 kWh/m2/rok. Natomiast w przypadku budynków niskoenergetycznych, tzw. NF40, współczynnik EUco powinien być mniejszy niż 40 kWh/m2/rok. Do pokrycia części zapotrzebowania na energię wykorzystywane powinny być przy tym źródła odnawialne. Dla porównania budynek pasywny ma współczynnik EUco maksymalnie na poziomie 15 kWh/m2/rok. Osiągnięcie odpowiedniego niskiego wyniku w zakresie parametru EUco jest dla inwestorów istotne o tyle, że pozwala na uzyskanie finansowego wsparcia od rządu na budowę domów energooszczędnych. Sprawdź: Jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym najlepiej stosować? Co jeszcze wpływa na wysokość parametru EUco? Parametry związane z energooszczędnością wyliczane są przez uprawnionych projektantów. Pomagają w tym komputerowe narzędzia służące do przeprowadzania odpowiednich kalkulacji i symulacji. Następnie uzyskane wyniki muszą zostać przeanalizowane, a zastosowane rozwiązania technologiczne zweryfikowane na ich podstawie. Istnieje bardzo wiele możliwości poprawienia parametrów charakterystyki energetycznej w budynku. Zapotrzebowanie obiektu na energię można ograniczyć chociażby poprzez redukcję generowanych przez niego strat ciepła. W tym celu warto rozważyć jak najprostszą bryłę budynku i jak najmniejszą liczbę połaci dachowych na jego zwieńczeniu. Ściany budynku powinny być zaizolowane warstwą izolacji termicznej o znacznej grubości, a miejsca wszystkich połączeń elementów budowlanych – odpowiednio chronione przed powstawaniem mostków termicznych. Ponadto należy zaprojektować układ budynku z uwzględnieniem stron świata. Wskazane są przeszklenia południowe, pozwalające na pozyskanie pasywnych zysków solarnych. Wystrzegać się natomiast należy okien w elewacji północnej, które przynosiłyby znaczne straty ciepła. Aby charakterystyka energetyczna obiektu wypadała pomyślnie, należy również zastosować w nim odpowiednie, efektywne instalacje, dostosowane do parametrów budynku i sposobu jego eksploatacji. Zestaw wymienionych powyżej, prostych zasad projektowania zrównoważonego to tylko podstawowe czynniki, które należy rozważyć na samym początku inwestycji, wybierając gotowy projekt domu i orientując go na działce. Aby mieć pełen obraz specyfiki energetycznej budynku, większość decyzji projektowych musi być już podjęta. Tylko wtedy można podejść do szczegółowego projektu systemu instalacji obiektu, którego weryfikacja może dać inwestorowi pełen obraz charakterystyki energetycznej budynku. Unikanie mostków termicznych Bardzo ważną kwestią podczas budowania domu energooszczędnego jest zadbanie o ograniczanie występowania mostków termicznych, czyli miejsc, w których mogłoby dochodzić do ucieczki ciepła z wnętrza obiektu. Mostki termiczne tworzą się w wyniku niedoskonałości izolacji czy konstrukcji budynku. Aby ograniczyć ich powstawanie, powinniśmy pomyśleć o prostej bryle obiektu mieszkalnego oraz zadbać o fachowe wykonawstwo poszczególnych etapów robót budowlanych, a także zrealizowanie punkt po punkcie projektu domu. Należy uważać w szczególności na miejsca, w których zwykle powstają mostki termiczne. Najczęściej dzieje się tak w okolicy ościeżnic okien i drzwi, w wieńcach stropu, w nadprożach czy przy łączeniu płyty balkonowej ze stropem. Odpowiednia izolacja Mostki termiczne mogą nie wystąpić, a dom będzie bardziej energooszczędny, jeśli zostanie dobrze wykonana izolacja termiczna. Błędy w tym zakresie mogą doprowadzić do utraty nawet 30 proc. ciepła wytworzonego w domu. Zgodnie z przyjętymi normami w domach energooszczędnych ściany zewnętrzne powinny być dobrze zaizolowane, ponieważ dzięki temu izolacja będzie trzymała ciepło we wnętrzach. Wpłynie to jednocześnie na wysokość rocznych kosztów ogrzewania. Powinieneś zadbać o izolację z dobrych jakościowo materiałów, o grubości około 20 cm. Izolacja powinna zapewniać wartość współczynnika utraty ciepła U w granicach od 0,15 do 0,20 W/m2K. Korzystanie z naturalnych źródeł energii Energię zużywa nie tylko ogrzewanie domowe, lecz także oświetlenie. Ważne jest więc umiejętne wykorzystanie naturalnego źródła energii, takiego jak promieniowanie słoneczne. Jeśli zastosujesz w swoim domu duże przeszklenia i okna po stronie południowej, będziesz przez długi czas korzystał z naturalnego światła. Od północy najlepiej zaplanuj rozmieszczenie garażu czy pomieszczeń gospodarczych, a przy tym zmniejsz do minimum liczbę i wielkość okien po tej stronie budynku mieszkalnego.